Bilans płatniczy
Aktualna teoria bilansu płatniczego oraz wpływ na kursy walutowe a zarazem ceny walut w kantorach.
Przede wszystkim od razu trzeba podkreślić, że literatura wprowadziła dość duże zamieszanie w terminologii rozróżniając wiele rodzajów bilansów płatniczych jak bilans rozrachunkowy, bilans operacyjny oraz wiele innych. Pierwszym autorem który zajął się szerzej pojęciem bilansu płatniczego był Aftalion powiada on analiza międzynarodowych stosunków ekonomicznych wykazuje że są dwa pojęcia dla których trzeba dać dwa różne terminy które należy rozpatrywać oddzielnie ponieważ dotyczą one dwóch różnych faktów teza ta jak wiemy w głównym swoim zarysie nazwa właściwie wraz z rozróżnieniu bilansu płatniczego obejmującego płatności bieżące oraz bilansu płatniczego obejmującego ruch transfery kapitałów i złota. Wśród autorów którzy zajmowali się pojęciem terminologią i klasyfikacją oraz różnych rodzajów bilansów płatniczych możemy wyróżnić z kolei dwie grupy. Pierwsza grupa kładzie duży nacisk na rolę jaką w gospodarce spełniają kredyty, grupa to akcentuje procesy wyrównawcze między bilansem płatności i bieżących a bilansem kapitałów których ruch zapewnia równowagę bilansu płatniczego bieżącego nazywanego przez autorów tej grupy bilansem rozrachunkowym. Druga grupa reprezentująca ekonomistów będących przeciwnikami automatyzmu zwraca uwagę na niebezpieczeństwo pomieszania równowagi bilansu rozrachunkowego sensu stricto a więc nie zawierającego transferu nowych kapitałów z równowagą bilansu kapitałów podkreślają oni również obciążenie gospodarki narodowej jakie pociąga za sobą odpływ dewiz i złota bądź zaciąganie nowej pożyczki zagranicznej.
Przykładem mogą tu być przedstawione poniżej by wodę zwolenników teorii bilansu płatniczego rozrachunkowego poglądy zwolenników tej teorii na zagadnienia walutowe nie są zgodne między sobą w szczegółach niektórzy zamieszczają w tym bilansie lokaty nowych kapitałów opracowane w kraju przez cudzoziemców lub krajowców za granicą inni zaś wyłączają powyższe lokaty z bilansu rozrachunkowego i zamieszczają je w bilansie płatniczym kapitałów. Powyższa rozbieżność do tej treści samego bilansu ma znaczenie jedynie z punktu widzenia ścisłości precyzji naukowego myślenia teoretycznego. Zwolennicy teorii bilansu płatniczego uwzględniając w każdym razie lokaty kapitałowe a wahania walutowe wyjaśniają w sposób następujący kursy podlegają działaniu ogólnych prawidłowości rządzących rynkiem wzrastają gdy podasz jest mniejsza i spadają sytuacje odwrotnej. Jednakże podaż i popyt na dewizy są czynnikiem operacji międzynarodowych znajdujących wyraz w aktywach lub pasywach bilansu tak zwanego przez nich bilansem rozrachunkowym przy takiej koncepcji zwolennicy tej teorii muszą uznawać wpływ walut obcych na ten bilans poprzez bilans handlowy. W myśl tej teorii istnieje więc to zależność między bilansem rozrachunkowym a sytuacją walutową Bilans ten w warunkach gospodarki rynkowej określa kurs walutowy a ten ostatni zamierza do zapewnienia równowagi bilansu. Autorem który starał się usystematyzować pojęciowo rozpatrywane zagadnienie jest Sriber. Jego zdaniem bilans rozrachunkowy powinien po pierwsze przedstawiać ogół wewnętrzny operacji w obrotach za granicą w sensie rozliczeń w pieniądzu krajowym co pozwala uniknąć dwukrotnego kątowania tej samej operacji w dwóch kolejnych fazach rozliczenia krajowego i zagranicznego, po drugie obejmować pozycję bilansu handlowego, po trzecie być łatwy do wyodrębnienia od bilansu kapitałów, po czwarte umożliwiać ocenę sytuacji gospodarczej kraju w okresie sprawozdawczym poprzez sformułowanie tych czterech przesłanek poszukuje kryterium rozdzielenia bilansu rozrachunkowego i bilansu kapitałów.
W tym sensie można więc określić jako bilans zobowiązań i wierzytelności zagranicznych które powstały w okresie sprawozdawczym to jest zostały wykonane lub otrzymane w okresie sprawozdawczym rozróżnienie między tymi dwoma bilansami nie polega na charakterze operacji Jakie powinny znaleźć ich miejsce gdyż wszystkie operacje znajdują ostatecznie swoje miejsce w obu tych bilansach lecz na różnicy momentów w jakim różne operacje zostają uchwycone przy tym ujęciu na przykład import w Wielkiej Brytanii o wartość 10 milionów funtów szterlingów płatnych w roku następny został umieszczony w Wielkiej Brytanii w roku bieżącego oraz w tych krajach roku następnego plaża próby poszukiwań teoretycznych w nauce prowadziły do zróżnicowania bilansu stosunkowego z uwzględnieniem szeregu bilansu odcinkowych i cząstkowych. ekonomista rozróżnia trzy rodzaje bilansów pierwszym z nich ma być bilans płatności zasadniczych które obejmuje zobowiązania pochodzące z podstawowych operacji faktycznie realizowanych zobowiązania powstają stale i stosowanie do terminów i umarzania wywołują podaż dewiz lub popyt na nie jakkolwiek zobowiązania te występują na rynku walutowym w stale to jest na jakich skład podlega ciągle zmianom. Na miejsce jednych umorzonych pojawiają się nowe i tak dalej, są one tylko tego co jest przedmiotem codziennego obrotu na rynku walutowym z punktu widzenia określonego równowagi jaką wyraża odnośnie kurs walutowy niezbędne jest ażeby nastąpił również i inne operacje dodatkowe porównujące zobowiązania i wierzytelności pierwotnie których termin już minął owe dodatkowe operacje stanowią zdaniem ekonomistów bilans spekulacyjny i bilans wyrównawczy pierwszy zawiera operację dokonywane w celu osiągnięcia zysków finansowego lub ulokowania kapitałów możliwe bezpiecznie na przykład w okresie monetarnej drugi zaś operacje które można przeprowadzać centralny pan biletów w celu uosobienia lub zahamowania wahań walutowych. Ta sama metoda wyodrębnienia czynników jakie określają kursy walutowe doprowadziło do następującego sformułowania : jeden rodzaj bilansu płatniczego przedstawia ruch kapitałów drugi szacunek płatności z operacji bieżących przeprowadzonych między krajem a za granicą.
Wreszcie rozważając to samo zagadnienie choć innego punktu widzenia dochodzi się do innej klasyfikacji rozpatrywanych bilansów z punktu widzenia na przykład kontroli działalności gospodarczej rozpatrywanym okresie sprawozdawczym korzysta się z bilansu towarów i usług natomiast punkty widzenia kontrolowania czy gospodarka narodowa ubożeje czy bogaci się konieczna jest znajomość stopy akumulacji oszczędności, a więc znajomość wielkości różnicy między osiąganymi dochodami i wydatkami czyli znajomość bilansów dochodów tej gospodarki.